تاثیر واقعه ی عاشورا بر تاریخ انسانیت، "اظهر من الشمس" است. بدیهی است که این جریان می تواند بر باورها و فرهنگ انسانی اثرگذار باشد و بتواند آیین و رسومی نو ابداع کند یا آن ها را تغییر دهد به گونه ای که آن آداب و رسوم و باورها، به گوشه ای از واقعه ی عاشورا اشاره داشته باشند و تجلّی گر صحنه صحنه مظلویت عاشوراییان.

خِیَّه: یکی از رسوم نمادینی که در بهبهان کم کم به دست فراموشی سپرده می شود، وجود فردی به نام"خیّه" همراه برخی دستجات عزا در شب تاسوعا و عاشورا بود. خیّه: یکی از رسم های محرّمی در بهبهان این بود که به پسر کم سن و سالی، لباس دخترانه به ویژه محلّی و با رنگ شاد می پوشاندند و چوب یا شلاقی به دستش می دادند و او در حالی که سر و رویش پوشیده بود و همراه دسته ی عزا حرکت می کرد، هر کسی را که می خواست به عزاداران نزدیک شود با شلاق یا چوب کتک می زد. هدف خیِّه: بیان این نکته ی مهم است که اگرچه در طول تاریخ، بسیار تلاش شده که حادثه ی عاشورا به دست فراموشی سپرده شود و در این راه از هیچ اذیت و آزاری خودداری نکرده اند اما و اما... "شور حسینی، حسینیه ی دل عاشقان را همیشه گرم و پرشور نگه داشته است." خیّه، یکی از انواع نذرهایی بود که برای برآورده شدن حاجت انجام می دادند. ریشه یابی: الف)جناب آقای خیرالله محمدیان، در کتاب "سوگواری های مذهبی در بهبهان، ص257" ریشه این واژه را عربی دانسته اند و این گونه نوشته اند: "در فرهنگ المنجد واژه ی الخّیاء/الخَویاء" به معنی زن عقل از دست داده آمده است. ب)با توجّه به توضیح واژه ی خیّه در کتاب "تبارشناسی واژگان در گویش بهبهانی از نگارنده، ص 84" می توان این گونه گفت: "خیّه" در اصل"خیَه اُنَه" به معنی "هیون ها"است که از اقوام مخالف"مزدیسنان" بوده اند. این واژه در اوستا به شکل"هیَه اُنَه" آمده است و این گونه ابدال واژگانی در گویش بهبهانی بی سابقه نیست و در واژه "خیزُم/ هیزم" هم دیده می شود. در زمان ویشتاسب کیانی، ایرانی ها با گروهی از تورانیان جنگ های فراوانی کردند که به جنگ های مذهبی معروف است. در یشت نهم، ارجاسب"خیه اُنی" خوانده شده است. به موجب یشت نوزدهم، همه پهلوانانی که در جنگ های مذهبی با اسفندیار و زریر و سایر پهلوان ایرانی رقیب و هم نبرد بودند"خیونی" خوانده می شدند. پس: با توجه به این توضیحات و ریشه یابی واژه می توان احتمال داد که این واژه "فارسی" باشد و این رسم برگرفته از رسومی است که ریشه در "ایران باستان " دارند و جزو مراسمی بوده که بعد از ورود اسلام به ایران، رنگ" مذهبی- اسلامی" به خود گرفته اند. یعنی، تجلّی مخالفان اهل بیت(ع) به صورت نمادهای منفی ایران و ایرانی. 🖍حاجیه فرخنده نشاتی گروه تاریخ و ادبیات بیبهو 0:30