آیین ها و باورهای اجتماعی بسیار ریشه دار و کهن تر هستند. این باورها همزاد و همراه انسان بوده اند و به نظر می رسد تازمانی که آدمیان بر روی کره خاکی زندگی می کنند این باورها هم آنها را همراهی کند. یکی از آیین های ریشه دار ایرانی «شب یلدا»ست. شب تولد خورشید و درازترین شب سال.

شب یلدا در گویش بهبهانی و در بین قدما بیش تر به«شو چلی گپو» معروف بوده است. در گذشته زمستان، هم چنین تابستان را به دو بخش«چله گپو/چله بزرگ» و « چله کوچکو/ چله کوچک» تقسیم می کردند. چله گپو به مدت 40 روز است و از اول دی ماه شروع شده و تا دهم بهمن ماه ادامه دارد. چله کوچکو از یازدهم بهمن آغاز می شود و به مدت 20 روز در روز آخر بهمن به پایان می رسد و به دلیل همین کم بودن مدت روزها نسبت به چله گپو، این چله را چله کوچکو نامیده اند. ردپای این تقسیم بندی و باورهای نهفته در آن در ضرب المثل ها هم دیده می شود: چله گپو ا چله کوچکو می گو تا چه که؟ می گو: « من پیرا کش و جوونامم پوی چاله نها» برگردان: چله بزرگ به چله کوچک می گوید: «تو چه کردی؟» می گوید: «من پیرها را کشتم و جوان ها را هم پای چاله(کنار آتش)گذاشتم.» این ضرب المثل قسمتی از داستان تخیلی برادران سرماست که برادر کوچک تر با تندی به برادر بزرگ تر می گوید تو در فصل سرما کار خاصی انجام نداده ای. یعنی شدت سرما در چله کوچک بیش از شدت سرما در چله بزرگ است اما منظور ضرب المثل قابل تعمیم به روابط انسان هاست که کوچک ترها در مواردی می توانند جسورتر، گستاخ تر، رودارتر و ... از بزرگ ترها باشند به همین دلیل می توانند دست به کارهایی بزنند که بزرگ ترها از انجامش ابا دارند. چنان که گاهی هم گفته می شود: :cloud:چله کوچکو زبرتر چله گپو. این ضرب المثل علاوه بر بیان شدت سرمای بیش تر در چله کوچک با مضمونی مشابه با ضرب المثل نخست به کنایه می گوید که: اگرچه با نگاهی منفی جسارت و گستاخی در فرزندان کوچک خانواده به نسبت فرزندان بزرگ تر، بیش تر است اما با دیدی متفاوت هم بیانگر این مطلب است که، فرزندان کوچک تر خانواده زرنگ تر و فرزتر و یا در بیان خواسته هایشان به نسبت فرزندان بزرگ تر راحت تر هستند. «شو چله گپوت مباری(یلدا مبارک)» :pencil2:فرخنده نشاتی گروه بهبهان کهن